Στον κόσμο των σειρών, όπου οι διάλογοι είναι η καρδιά κάθε ιστορίας, υπάρχει ένας άλλος τρόπος να ειπωθούν αλήθειες — ένας τρόπος που δεν χρειάζεται φωνή.
Η νοηματική γλώσσα, μακριά από το να αποτελεί «ειδική περίπτωση», είναι ένα ζωντανό μέσο επικοινωνίας που εδώ και δεκαετίες ζητά τη θέση που της αξίζει στη μικρή οθόνη. Και τώρα, φαίνεται πως αυτή η αλλαγή αρχίζει να συμβαίνει.
Ένα από τα πιο φωτεινά παραδείγματα είναι η σειρά του Netflix Ginny & Georgia, η οποία ενσωμάτωσε τη νοηματική γλώσσα σε πολλές σκηνές, με απόλυτο σεβασμό και αληθινή εκπροσώπηση. Δεν πρόκειται για φολκλόρ ή «προσθήκη διαφορετικότητας για το θεαθήναι». Πρόκειται για μία επιλογή συνειδητή, ανθρώπινη και βαθιά σύγχρονη.
Η κοινωνία μας δεν είναι μονοδιάστατη. Ο κόσμος της ψυχαγωγίας, όμως, καθυστέρησε να το αποδεχτεί. Για χρόνια, οι σειρές απέκλειαν εκατομμύρια ανθρώπους που δεν επικοινωνούν λεκτικά — όχι λόγω αδιαφορίας, ίσως, αλλά σίγουρα λόγω άγνοιας. Αυτό αλλάζει.
Όταν βλέπουμε έναν χαρακτήρα να επικοινωνεί μέσω νοηματικής, δίνουμε χώρο σε πραγματικές εμπειρίες. Για τον θεατή που είναι κωφός ή βαρήκοος, δεν είναι απλώς «εκπροσώπηση», είναι αναγνώριση. Είναι το δικαίωμα να δεις μια εκδοχή του εαυτού σου να αγαπά, να λυπάται, να διεκδικεί — σε ίση βάση με όλους.
Η σειρά του Netflix δείχνει έναν χαρακτήρα να χρησιμοποιεί τη νοηματική ως βασικό μέσο επικοινωνίας — όχι σαν «ιδιαιτερότητα», αλλά ως κάτι απόλυτα φυσιολογικό. Το γεγονός αυτό δημιουργεί ένα πιο πλούσιο αφήγημα: η σχέση ανάμεσα στους χαρακτήρες αποκτά βάθος, η σιωπή αποκτά νόημα, και ο θεατής αντιλαμβάνεται την πολυμορφία της ανθρώπινης επικοινωνίας.
Η ενσωμάτωση της νοηματικής δεν αλλάζει μόνο την πλοκή — αλλάζει εμάς. Μας φέρνει πιο κοντά σε κόσμους που μέχρι τώρα μας ήταν αόρατοι. Και αυτό είναι κάτι που μόνο η τέχνη μπορεί να κάνει με τόση δύναμη.
Αν η τέχνη είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας, τότε ας φροντίσουμε ο καθρέφτης αυτός να μην είναι ραγισμένος. Η νοηματική γλώσσα δεν είναι αξεσουάρ ένταξης· είναι μια ολόκληρη κουλτούρα, με τη δική της ιστορία, ποίηση, χιούμορ, ακόμα και… σασπένς.
Πέρα από το Ginny & Georgia, κι άλλες σειρές (όπως το Switched at Birth, Echo της Marvel ή το Only Murders in the Building) αποδεικνύουν πως η νοηματική μπορεί να είναι γέφυρα — όχι εμπόδιο — στη μυθοπλασία.
Αν η ένταξη της νοηματικής γλώσσας γίνει κανόνας αντί για εξαίρεση, θα μιλάμε όχι απλώς για πιο αντιπροσωπευτική τηλεόραση, αλλά για πιο ουσιαστική τηλεόραση. Μια τέχνη πιο αληθινή, πιο δίκαιη, και τελικά, πιο όμορφη.
Η επόμενη φορά που θα δεις έναν χαρακτήρα να «μιλά» με τα χέρια του, μην αποστρέψεις το βλέμμα. Εκεί, στις σιωπές, κρύβονται οι πιο ηχηρές αλήθειες.
Διαβάστε επίσης: Ginny and Georgia: Γιατί η τρίτη σεζόν είναι η καλύτερη που έχει υπάρξει μέχρι στιγμής;
