Όταν το TikTok έκανε την εμφάνισή του, πολλοί το αντιμετώπισαν ως απλή ψυχαγωγία. Ήταν ο χώρος που υποσχόταν να μας ξεβαλτώσει από τη μονοτονία της καραντίνας με αστεία βίντεο, challenges και μουσικά trends.
Σήμερα όμως, η εικόνα έχει αλλάξει δραματικά. Η πλατφόρμα που φαινόταν ακίνδυνη έχει μετατραπεί σε ένα πεδίο όπου η τοξικότητα και ο ρατσισμός κυριαρχούν. Πολλές φορές αυτό συμβαίνει αθέατα για τον μέσο χρήστη.
Το εθιστικό scrolling
Το συνεχές scrolling, οι αλγόριθμοι που προτείνουν βίντεο με βάση την προτίμηση και την αλληλεπίδρασή μας, δημιουργούν ένα περιβάλλον όπου η ψυχολογική πίεση είναι εμφανής. Χιλιάδες χρήστες, κυρίως νεαροί, συγκρίνουν τη ζωή τους με τις «τέλειες» ζωές άλλων, βιώνοντας άγχος, μειωμένη αυτοεκτίμηση και αίσθηση ανεπάρκειας. Ταυτόχρονα, η ατέρμονη ροή μικρών βίντεο και οι συνεχείς ειδοποιήσεις προκαλούν εθισμό, επηρεάζοντας την ποιότητα ύπνου και την παραγωγικότητα.
Δεν είναι όμως μόνο ψυχολογική η επίδραση. Τα trends και οι προκλήσεις που κυκλοφορούν συχνά προωθούν στερεότυπα, προσβολές και επικίνδυνες συμπεριφορές. Η κοινωνική πίεση να συμμετέχει κανείς σε viral trends μπορεί να οδηγήσει σε εκφοβισμό, cyberbullying και ενίσχυση ρατσιστικών ή μισαλλόδοξων προτύπων.
Παράλληλα, η πλατφόρμα έχει γίνει γόνιμο έδαφος για την παραπληροφόρηση, από fake news μέχρι επικίνδυνες προκλήσεις. Οι χρήστες εκτίθενται καθημερινά σε περιεχόμενο που επηρεάζει την κρίση και την κοινωνική τους αντίληψη.
Η “Εικόνα”
Η εικόνα που προκύπτει είναι ξεκάθαρη. Ένα κοινωνικό μέσο που ξεκίνησε ως διασκεδαστικό εργαλείο μπορεί πολύ εύκολα να εξελιχθεί σε χώρο τοξικότητας και κοινωνικών ανισοτήτων. Οι χρήστες μπορούν να προστατευτούν θέτοντας όρια χρήσης, επιλέγοντας προσεκτικά το περιεχόμενο που ακολουθούν και διατηρώντας κριτική σκέψη. Ταυτόχρονα, η ευθύνη δεν είναι ατομική μόνο. Οι δημιουργοί περιεχομένου και η κοινωνία συνολικά πρέπει να αναλάβουν δράση ώστε το διαδίκτυο να παραμείνει ένα ασφαλές και θετικό περιβάλλον.
Το TikTok παραμένει μια δύναμη που αλλάζει τον τρόπο που ζούμε, βλέπουμε και επικοινωνούμε. Το ζητούμενο είναι αν θα αφήσουμε αυτή τη δύναμη να μας καθορίζει ή αν θα μάθουμε να την ελέγχουμε πριν η πλατφόρμα γίνει πλήρως δηλητηριώδης.
Διαβάστε επίσης: «Μωρή Κατακουζήνααα!» 17+1 αθάνατες ατάκες της TV που μας έγιναν… καραμέλα στο στόμα!
