Η Κοίμησις της Θεοτόκου ή αλλιώς Δεκαπενταύγουστος είναι μια από τις μεγαλύτερες εορτές της χριστιανοσύνης και ειδικά στην Ελλάδα συνοδεύεται από ήθη, έθιμα και παραδόσεις που τηρούνται κάθε χρόνο ευλαβικά.
Κάθε πόλη έχει το δικό του έθιμο και δίνει μια διαφορετική νότα σε όποιον τα ζήσει από κοντά. Πάμε να δούμε, λοιπόν!
Κεφαλλονιά: Τα φιδάκια της Παναγίας
Πρόκειται για ένα σπάνιο γεγονός που συμβαίνει συγκεκριμένες μέρες κάθε χρόνο, με τους πιστούς να σπεύδουν να δουν από κοντά τα φιδάκια της Παναγίας. Κατά την παράδοση, όταν πειρατικά πλοία κατευθύνονταν προς τη Μονή για να τη λεηλατήσουν, οι μοναχές προσεύχονταν στην Παναγία για να προστατέψει τόσο τις ίδιες όσο και το μοναστήρι.
Τότε συνέβη ένα θαύμα! Το μοναστήρι περικυκλώθηκε από φίδια, τα οποία κατάφεραν να φοβερίσουν τους πειρατές και να τραπούν σε φυγή.
Έτσι, κάθε χρόνο εμφανίζονται φίδια ακόμα και στο εσωτερικό της εκκλησίας, τα οποία αναχωρούν στις 15 Αυγούστου.
Παλαιόπυργος Πωγωνίου: Τα «ντολιά»
Το πανηγύρι στον Παλαιόπυργο Πωγωνίου αφήνει χαραγμένα τα στοιχεία της παράδοσης, αφού μετά το μεσημεριανό φαγητό που προσφέρεται στο προαύλιο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ακολουθούν τα «ντολιά», δηλαδή οι εντολές.
Κάποιος από τους μεγαλύτερους κατοίκους του χωριού ορίζεται “ντολής πασάς” και αφού πάρει ένα ποτήρι με κρασί, το τσουγκρίζει με έναν παρευρισκόμενο.
Το έθιμο ορίζει να πιει τρία ποτήρια κρασί ή τρεις γουλιές και κάθε φορά που πίνει πρέπει να κάνει μια αφιέρωση σε τρία διαφορετικά άτομα, με τη συνοδεία της ζωντανής μουσικής. Αμέσως μετά οι υπόλοιποι με τη σειρά που ορίζει ο “ντολή πασάς” θα αφιερώσουν τις ευχές τους σε όποιο πρόσωπο επιθυμούν, πάντα υπό τους ήχους ενός τραγουδιού.
Σιάτιστα: Οι καβαλάρηδες προσκυνητές
Ένα έθιμο, που έχει τις ρίζες του στην τουρκοκρατία, είναι αυτό των καβαλάρηδων προσκυνητών.
Την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, οι καβαλάρηδες σχηματίζοντας μεγάλες παρέες με στολισμένα άλογα κατευθύνονται στο μοναστήρι του Μικροκάστρου, προσκυνούν την εικόνα και επιστρέφουν στο χωριό για γλέντι και χορό ως το πρωί.
Τα έθιμα της Κέρκυρας: Οι κορδέλες και η «ορφανή» μακαρονάδα
Παραμονή του Δεκαπενταύγουστου στην Κέρκυρα το νησί «βυθίζεται» σε απόλυτη κατάνυξη. Οι καμπάνες των εκκλησιών χτυπούν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ενώ το βράδυ αμέτρητοι είναι οι επιτάφιοι της Παναγιάς που περιφέρονται στους δρόμους και τα καντούνια της πόλης.
Χαρακτηριστικό όλων των επιταφίων είναι ότι στολίζονται με εκατοντάδες πολύχρωμες, άσπρες, κόκκινες και ροζ κορδέλες, που συμβολίζουν την Τίμια Ζώνη της Παναγιάς. Οι κορδέλες θα μοιραστούν στους πιστούς στα «εννιάμερα» της Παναγίας και αυτοί με τη σειρά τους θα τις κρατήσουν στα εικονοστάσια των σπιτιών τους, για να τους φέρουν υγεία και καλοτυχία.
Το χαρακτηριστικό αυτό έθιμο χάνεται στα βάθη των αιώνων και συνεχίζεται από γενιά σε γενιά με τις γυναίκες των εκάστοτε συλλόγων των ενοριών να κάνουν κάθε χρόνο όλο και πιο εντυπωσιακούς τους επιταφίους της Παναγιάς.
Τους επιταφίους συνοδεύουν πάντα οι φιλαρμονικές του τόπου και οι χορωδίες του νησιού. Το έθιμο γίνεται σε όλο το νησί και καθηλώνει όλους τους επισκέπτες του.
Ο Δεκαπενταύγουστος, το «Μικρό Πάσχα» του καλοκαιριού, τιμάται σε όλο του το μεγαλείο. Σε κάθε γειτονιά και σε κάθε χωριό βρίσκεται και μία εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγιά. Στην πόλη την τιμητική της έχει η Παναγία της Ελεούσης, στην περιοχή Μαντούκιου, όπου γίνεται η μεγαλύτερη λιτανεία του επιταφίου, καθώς ξεκινά με τη δύση του ηλίου και διαρκεί περισσότερο από τρεις ώρες.
Στην ύπαιθρο οι γυναίκες των συλλόγων τηρούν ακόμη το έθιμο της «ορφανής» μακαρονάδας που θα τη μοιράσουν στους επισκέπτες μετά την περιφορά των επιταφίων της Παναγίας, ενώ στη χώρα της Κέρκυρας θα μοιραστούν στις εκκλησίες νηστίσιμα ψωμάκια με γλυκάνισο, ιδιαίτερη συνταγή που τη συναντάς μόνο στο νησί.
Ανήμερα της γιορτής του Δεκαπενταύγουστου το νησί ντύνεται στα γιορτινά του. Η κερκυραϊκή κουζίνα έχει την τιμητική της. Σε κάθε σπίτι μοσχοβολά το πατσιτσάδο ή παστιτσάδα με χοντρά μακαρόνια και κόκορα, που είναι και το κύριο πιάτο της ημέρας, βασισμένο πάντα σε μία ιδιαίτερη συνταγή που οι Κερκυραίοι κρατούν σαν ιερό μυστικό.
Πολλοί είναι εκείνοι, κυρίως οι τουρίστες, που θα δοκιμάσουν και το ξεροψημένο αρνάκι που συναντάς από καλοψητάδες που βρίσκονται από νωρίς στους δρόμους, στήνοντας αμέτρητες σούβλες.
Τα άγνωστα έθιμα στα Κουφονήσια
Η Στέλλα Ρούσου πρόεδρος πολιτιστικού και αθλητικού συλλόγου «Η Κέρος» μίλησε για τα έθιμα στα Κουφονήσια τις μέρες του Δεκαπενταύγουστου όπως η γιορτή του ψαρά.
