Διεθνής Αμνηστία: 1 στις 20 γυναίκες έχει πέσει θύμα βιασμού
Κοινωνία

Διεθνής Αμνηστία: 1 στις 20 γυναίκες έχει πέσει θύμα βιασμού

Διεθνής Αμνηστία: 1 στις 20 γυναίκες έχει πέσει θύμα βιασμού

Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία  που έδωσε στη δημοσιότητα η Διεθνής Αμνηστία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών. Το φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών, όχι μόνο δεν δείχνει να εξαλείφεται -τουλάχιστον στον πολιτισμένο κόσμο- αλλά μοιάζει να επικροτείται εξαιτίας των απαρχαιωμένων νόμων που ισχύουν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA), μία στις 20 γυναίκες στην Ε.Ε. έχει πέσει θύμα βιασμού – ήτοι  περίπου 9 εκατομμύρια γυναίκες – από την ηλικία των 15 ετών. Παρά τις συγκλονιστικές αυτές στατιστικές, λίγες ευρωπαϊκές χώρες αντιμετωπίζουν το έγκλημα αυτό τόσο σοβαρά όσο θα έπρεπε στη νομοθεσία τους.

Το παράδειγμα της Ιρλανδίας

Ενδεικτικό της κατάστασης αυτής είναι μία πρόσφατη δίκη στην Ιρλανδία όπου ο βιαστής μιας 17χρονης κοπέλας καταδικάστηκε με πολύ μικρή ποινή επειδή το εσώρουχο της κοπέλας θεωρήθηκε προκλητικό. Το περιστατικό της κατάφωρα ευνοϊκής μεταχείρισης ατόμων που διαπράττουν σεξουαλικά εγκλήματα δεν είναι το μόνο.

Τον Απρίλιο ξέσπασαν διαμαρτυρίες στην Ισπανία, μετά την καταδίκη πέντε αντρών που, μετά τον ομαδικό βιασμό μιας γυναίκας, τους αποδόθηκαν μικρότερες κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης εξαιτίας του απαρχαιωμένου νόμου, παρά το γεγονός ότι το δικαστήριο διαπίστωσε ότι η γυναίκα δεν είχε συναινέσει στο σεξ.

Photo αρχείου EUROKINISSI

Photo αρχείου EUROKINISSI

Τι συμβαίνει με τη νομοθεσία στην Ευρώπη;

Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να μην αναγνωρίζουν νομικά ότι το σεξ χωρίς συναίνεση είναι βιασμός, υπογραμμίζοντας πως η ατελής νομοθεσία και η επικίνδυνη κουλτούρα κατηγορίας των θυμάτων, διαιωνίζουν την ατιμωρησία σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ο οργανισμός ανέλυσε τη νομοθεσία για τους βιασμούς σε 31 χώρες και ιδού τι διαπιστώνει:

  • Μόνο 8 από αυτές τις χώρες ορίζουν τον βιασμό με βάση τη συναίνεση, ενώ η μεγάλη πλειοψηφία αναγνωρίζει τον βιασμό μόνο όταν περιλαμβάνεται σωματική βία, απειλή ή εξαναγκασμός. Από τις 31 ευρωπαϊκές χώρες που καλύπτει η ενημέρωση της Διεθνούς Αμνηστίας, μόνο η Ιρλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Βέλγιο, η Κύπρος, η Γερμανία, η Ισλανδία, το Λουξεμβούργο και η Σουηδία ορίζουν τον βιασμό ως σεξ χωρίς συναίνεση. Η Σουηδία άλλαξε τον ορισμό μόλις τους τελευταίους μήνες, έπειτα από πολύχρονη εκστρατεία της Διεθνούς Αμνηστίας και άλλων οργανώσεων.

  • Οι άλλες χώρες που αναφέρονται στην έρευνα και την έκθεση της Αμνηστίας είναι: Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Τσεχική Δημοκρατία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Σλοβακία, Σλοβενία, Ισπανία και Ελβετία. Όλες αυτές οι χώρες έχουν νομικούς ορισμούς του βιασμού με βάση τη βία, την απειλή βίας, τον εξαναγκασμό ή την αδυναμία του θύματος να αμυνθεί.

  • Ανησυχητικό είναι ότι ορισμένες χώρες κατηγοριοποιούν το σεξ χωρίς συναίνεση ως ξεχωριστό, μικρότερο αδίκημα, στέλνοντας ένα ισχυρό μήνυμα στους ανθρώπους ότι «ο πραγματικός βιασμός» εμφανίζεται μόνο όταν χρησιμοποιείται σωματική βία. Για παράδειγμα, στην Κροατία, η «σεξουαλική επαφή χωρίς συναίνεση» φέρει μέγιστη ποινή πέντε ετών, σε αντίθεση με τον βιασμό που φέρει μέγιστη ποινή δέκα ετών.

  • Σε ορισμένες χώρες, οι νόμοι περί βιασμού και σεξουαλικής βίας εξακολουθούν να πλαισιώνονται από εγκλήματα που σχετίζονται με την «τιμή» ή την «ηθική», υποστηρίζοντας την ιδέα ότι η κοινωνία έχει το δικαίωμα να ελέγχει τα σώματα των γυναικών. Στη Μάλτα, για παράδειγμα, τα σεξουαλικά αδικήματα εμπίπτουν στο κεφάλαιο «εγκλήματα που επηρεάζουν την ομαλή τάξη των οικογενειών».

  • Όπως δείχνει η έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, οι προσπάθειες των γυναικών να αναζητήσουν δικαιοσύνη για βιασμό δεν παρεμποδίζονται μόνο από τους απαρχαιωμένους νόμους. Συχνά οι γυναίκες αντιμετωπίζουν προκαταλήψεις, απόδοση ευθυνών στο θύμα, αρνητικά στερεότυπα και μύθους, που προέρχονται συχνά από τους ίδιους τους αξιωματούχους που έχουν ως αποστολή την παροχή υποστήριξης, τη διερεύνηση και τη δίωξη εγκλημάτων σεξουαλικής βίας.

Το κίνημα #MeToo

«Αν και κινήματα όπως το #MeToo έχουν εμπνεύσει πολλές γυναίκες να μιλήσουν για τις εμπειρίες τους, το θλιβερό γεγονός είναι ότι ο βιασμός στην Ευρώπη καταγράφεται πολύ λιγότερο από τα πραγματικά του μεγέθη. Ο φόβος των γυναικών ότι δεν θα γίνουν πιστευτές επιβεβαιώνεται επανειλημμένα, καθώς βλέπουμε θαρραλέες επιζήσασες που αποζητούν δικαιοσύνη, συχνά να αποτυγχάνουν να τη βρουν, λόγω ξεπερασμένων και επικίνδυνων ορισμών του βιασμού, ενώ δέχονται αποκρουστικές συμπεριφορές από αξιωματούχους της δικαιοσύνης», δήλωσε η Anna Błuś, ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τα Δικαιώματα της Γυναίκας στη Δυτική Ευρώπη.

«Ο βιασμός αποτελεί σοβαρή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που θα έπρεπε πάντα να αναγνωρίζεται ως σοβαρό έγκλημα», συμπλήρωσε η κυρία Błuś.