Σεφέρης: 55 χρόνια από την απονομή βραβείου Νόμπελ
Κοινωνία

Σεφέρης: 55 χρόνια από την απονομή βραβείου Νόμπελ

Σεφέρης: 55 χρόνια από την απονομή βραβείου Νόμπελ

Σαν σήμερα, πριν από 55 χρόνια, η ελληνική ποίηση κέρδιζε την πρώτη της διεθνή διάκριση. Ήταν το 1963, που το όνομα ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές ακουγόταν στα πέρατα του κόσμου. Ο Γιώργος Σεφέρης βραβεύεται με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών. Αν και η είδηση της διάκρισης είχε γίνει ήδη από τον Οκτώβρη του έτους, η επίσημη απονομή έγινε στις 10 Δεκεμβρίου στη Στοκχόλμη.

Σύμφωνα με τα αρχεία της επιτροπής, ο Σεφέρης είχε προταθεί άλλες δύο φορές, το 1955 και το 1961. Η επιλογή του, μεταξύ 80 υποψηφίων από όλο τον κόσμο, είχε την υποστήριξη όλων των μελών της Επιτροπής, με εξαίρεση ενός μέλους ο οποίος θεωρούσε πως το έργο του Samuel Beckett (βραβεύτηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1969) είχε πιο θετική αποτίμηση από εκείνο του Σεφέρη. Ο Σεφέρης επικράτησε στην τελική ψηφοφορία του Άγγλου ποιητή Wilfred Owen και του Χιλιανού ποιητή Pablo Neruda (ο οποίος βραβεύτηκε, τελικά, με το ίδιο βραβείο το 1971). Ο γραμματέας της επιτροπής, Österlund, υποστήριξε πως η επιλογή Σεφέρη υπήρξε μια ευκαιρία να αποδώσουν έναν θαυμάσιο φόρο τιμής στη σύγχρονη Ελλάδα, μια γλωσσική περιοχή που περίμενε πάρα πολύ καιρό για μια βράβευση σε αυτό το επίπεδο.

Ο Οιδίποδας και ο άνθρωπος

Ο “Βασιλιάς της Ασίνης” ήταν το ποίημα το οποίο ανέφερε σε εκείνη τη δοξαστική για την Ελλάδα τελετή, στις 10 Δεκεμβρίου του 1963, ο Γιώργος Σεφέρης. Το θέμα που ανέπτυξε σε γαλλική γλώσσα, στη Σουηδική Ακαδημία, ήταν «λίγα λόγια για τη νεότερη ελληνική παράδοση». Ο νομπελίστας, πλέον, ποιητής μίλησε για τις «πολλές όψεις της Ελλάδος» επιλέγοντας ως «οδόσημα» τον Διονύσιο Σολωμό, τον Ανδρέα Κάλβο, τον Κωστή Παλαμά, τον Κωνσταντίνο Καβάφη και τον Ιωάννη Μακρυγιάννη.

“(Το βραβείο) είναι ένας φόρος τιμής στην γλώσσα μου. Εντούτοις εγώ, θα εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου σε μια ξένη γλώσσα” έλεγε τότε παραλαμβάνοντας το βραβείο. “Η ελληνική γλώσσα δεν σταμάτησε ποτέ ομιλείται. Πέρασε τις αλλαγές ενός ζωντανού οργανισμού, όμως δεν υπήρξε ποτέ κενό. Η παράδοσή της χαρακτηρίζεται από την αγάπη για τον άνθρωπο. Η δικαιοσύνη είναι η νόρμα της” συνέχιζε στην νικητήρια ομιλία του.

“Σε έναν κόσμο που συρρικνώνεται, καθένας έχει ανάγκη από τον άλλο. Πρέπει να κοιτάξουμε τον άνθρωπο, όπου και τον βρούμε” έλεγε κλείνοντας ο Γιώργος Σεφέρης. “Στο δρόμο για τη Θήβα, ο Οιδίποδας αντιμετώπισε την Σφίγγα. Η απάντησή στον γρίφο της, ήταν “ο άνθρωπος”. Αυτή η απλή λέξη σκότωσε το τέρας. Έχουμε πολλά τέρατα να σκοτώσουμε. Ας σκεφτούμε την απάντηση του Οιδίποδα” συμπλήρωνε.

Η αντίδραση στην Ελλάδα

Η απονομή του βραβείου Νομπέλ αποτέλεσε μείζον γεγονός για την Ελλάδα. «Η Σουηδική Ακαδημία ηθέλησε να εκδηλώση την αλληγγεύην της προς την σημερινή και ζωντανή Ελλάδα του πνεύματος», δήλωσε ο Σεφέρης. «Επελέγη δια το υπέροχον λυρικόν ύφος του, που είναι εμπνευσμένο από εν βαθύ αίσθημα δια το ελληνικόν πολιτιστικόν ιδεώδες», ανακοίνωσε η Σουηδική Ακαδημία. Ο διεθνής Τύπος συγκατανεύει θεωρώντας «αρίστη και εξαιρετική την εκλογή»