Στη Στέλλα Χαραμή και το monopoli.gr μίλησε ο Χρήστος Στέργιογλου, ένας από τους πιο σεμνούς και σπουδαίους ηθοποιούς της γενιάς του που φέτος πρωταγωνιστεί στο «Σπίτι της Μπερνάντα Άλμπα» στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης.
Πού δώσατε τους μεγαλύτερούς σας αγώνες;
Επί Χούντας. Έζησα πολύ ενεργά τα γεγονότα του Πολυτεχνείου στη Θεσσαλονίκη. Τότε δεν σκεφτόμαστε τον κίνδυνο. Συμμετείχα σε μια ομάδα, στο Θεατρικό Εργαστήρι Θεσσαλονίκης κι είχαμε ανεβάσει το «Ο άνδρας είναι άνδρας» του Μπέρτολντ Μπρεχτ. Τότε κάναμε συνειδητά αντίσταση, κολλούσαμε παράνομες αφίσες, μας οδηγούσαν στην Ασφάλεια, τρώγαμε και ξύλο. Κάναμε κάτι και έπιασε τόπο. Και το πρώτο έργο που ανεβάσαμε μετά τη Χούντα ήταν η «Απεργία» του Γιώργου Σκούρτη. Εκείνα τα χρόνια κατάλαβα τι σημαίνει να επιμένεις με κάθε κόστος, κατάλαβα τη δύναμη που έχει η διαμαρτυρία – αν και τότε ήταν πολύ ορατός ο εχθρός, δεν γινόταν να μην αγωνιστείς.
Πενήντα χρόνια μετά, μιλάμε για Δημοκρατία;
Ναι, μια Δημοκρατία με σκαμπανεβάσματα και ιλουστρασιόν.
Αναρωτιέμαι πώς νιώθετε για τον πόλεμο που έχει κηρυχθεί στους αδύναμους, στους διαφορετικούς, στις μειονότητες.
Είναι αυτές οι στιγμές που με κατακλύζουν σκοτεινές σκέψεις. Σκεπτόμενος ότι υπάρχουν άνθρωποι εκεί έξω οι οποίοι μπορούν να σκοτώσουν κάποιον ή κάποιους επειδή δεν τους αρέσουν, τρελαίνομαι. Και πιστεύω ότι αν δω μπροστά μου να εκτυλίσσεται κάτι τέτοιο θα μπορούσα να σκοτώσω κι εγώ για να υπερασπιστώ τον αδύναμο, δρώντας ενστικτωδώς, χωρίς να σκεφτώ τις συνέπειες. Με σοκάρει ο φανατισμός τους.
Και οι φανατικές σκέψεις των τελευταίων εβδομάδων εν όψει της νομοθέτησης του γάμου των ομόφυλων ζευγαριών;
Με ποιο δικαίωμα κανείς, μπορεί να απαγορεύει στους ανθρώπους να ζήσουν έτσι όπως θέλουν; Τι φοβούνται; Πως ένα παιδί θα μεγαλώσει σε ένα σπίτι με δύο άνδρες ή με δύο γυναίκες που θα το αγαπούν; Η΄ μήπως η κοινωνία μέχρι σήμερα, μας έχει αποδείξει πως τα παιδιά των ετερόφυλων ζευγαριών είναι απολύτως ισορροπημένα; Η αγάπη και η συντροφικότητα είναι ζητούμενα στην εποχή μας κι εμείς τα κυνηγάμε; Πάντως, κοιτάζω γύρω μου και διαπιστώνω πως οι περισσότεροι άνθρωποι δεχόμαστε τη διαφορετικότητα, αλλά ακόμα θέλει πολλή δουλειά.
Σας τρομάζει ο αυταρχισμός αλλά όχι οι αυταρχικοί ρόλοι. Η Μπερνάρντα Άλμπα είναι ένα ακόμα παράδειγμα.
Η αλήθεια είναι πως έχω κάνει πάρα πολλούς τέτοιους ρόλους, από serial killer μέχρι τον πατέρα του «Κυνόδοντα» που, σε σημεία, μοιάζει με την Άλμπα – αλλά σε άλλη κατάσταση. Πρέπει να σας πω, ότι προσπαθώ να βρω το δίκιο μέσα στο τέρας κι όσο ψάχνω τόσο πιο τέρας γίνεται στα μάτια μου. Υπάρχουν δικαιολογίες για τα τραγικά πρόσωπα και για ανθρώπινα τέρατα – όπως υπάρχουν και για καθετί ανθρώπινο. Απλώς δυσκολεύομαι πολύ για να τις δω καθαρά. Για παράδειγμα, η Μπερνάρντα Άλμπα με τις πράξεις της οδηγεί τα πάντα στην καταστροφή και στο θάνατο· αλλά τελικά η ζωή δικαιώνει τη φύση, τον έρωτα.
Μετά την πρόσφατη εξωστρέφειά σας, με σειρά μέχρι και στο βρετανικό Channel μήπως ξανασκεφτήκατε την πρώτη ευκαιρία που σας είχε δοθεί στη Νέα Υόρκη στην δεκαετία του ‘80; Μήπως δεν την αξιοποιήσατε καλά;
Όχι γιατί σεβάστηκα τις αντοχές μου. Ήρθα αντιμέτωπος με τι μπορώ να κάνω και τι όχι – και ακολούθησα το ένστικτο της επιβίωσης, έφτασα στα όρια μου. Εξάλλου, όταν γύρισα στην Ελλάδα συνάντησα πολλά καλά και ξαφνικά, λίγο πιο μετά, ήρθε ο «Κυνόδοντας» το νέο μεγάλο άνοιγμα. Χρωστώ ευγνωμοσύνη στο Γιώργο Λάνθιμο και στους ανθρώπους που με εμπιστεύτηκαν για να παίξω στην ταινία γιατί ήταν και μια πολύ ωραία συνθήκη συνεργασίας.
